Welk effect heeft de Brexit op de arbeidsmarkt?

Migratiebeperkingen
Een gevolg van de Brexit is dat het ‘vrij verkeer van werknemers’ niet meer voor en met de UK geldt. Daaronder valt het reis- en verblijfsrecht van werknemers, hun recht om in een andere EU-lidstaat te werken en het inreis- en verblijfsrecht van hun familieleden. Dit is bij een no deal-scenario verleden tijd. De UK zal dan niet meer deelnemen aan de interne Europese markt waardoor er (forse) beperkingen komen om de UK in en uit te gaan.
Als Nederlandse werkgever kunt u – afhankelijk van nog op te stellen nieuwe verdragen – geconfronteerd worden met beperkingen om uw werknemers de UK in- en uit te laten reizen, laat staan om ze er te laten werken en wonen. Dit kan leiden tot een behoorlijke verzwaring van administratieve en financiële lasten. Tevens kan er een drempel opgeworpen worden om kennismigranten in te zetten, waaronder aanvullende eisen ten aanzien van het opleidingsniveau en de salarishoogte van de kennismigranten.
Mocht u een onderneming hebben in de UK en thans vaak gebruik maken van EU-onderdanen, dan moet u zich realiseren dat het na de Brexit wellicht moeilijker zal worden om vacante posities (met EU-onderdanen) ingevuld te krijgen. De UK-werkgevers zullen tevens beperkt worden in het tewerkstellen van werknemers in EU-lidstaten.
Doordat de UK niet meer tot de EU behoort, zullen in beginsel ook de bepalingen omtrent de verblijfs- en tewerkstellingsvergunningen voor personen buiten de EU van toepassing kunnen zijn. Nederland is voornemens bij een no deal-scenario een overgangsperiode van 15 maanden wil hanteren waardoor UK onderdanen nog 15 maanden dezelfde voorwaarden behouden als EU-onderdanen. Daarna zal een verblijfsvergunning, visa- of tewerkstellingsvergunning nodig zijn.

Rechten van werknemers 
EU-regelgeving zal in de UK niet meer van toepassing zijn. Op arbeidsrechtelijk gebied bevatten EU-regelgeving veelal normen waarmee bepaalde (minimum)rechten van werknemers worden veilig gesteld. Zo gelden er EU-regels op het gebied van:
•    anti-discriminatie;
•    medezeggenschap;
•    het leerstuk ‘overgang van onderneming’, waarbij een werknemer wordt beschermd tegen ontslag en eenzijdige wijziging van arbeidsvoorwaarden;
•    collectieve onderhandeling: in sommige gevallen moeten sociale partners verplicht betrokken worden, met het oog op een evenwichtig onderhandelingsproces;
•    vakantie (o.a. recht op vakantie met behoud van loon en opbouw van wettelijke vakantiedagen tijdens ziekte);
•    het minimale arbeids- en rusttijdenpatroon (werktijden).
De UK kan na de Brexit minder werknemersbeschermende regels gaan hanteren.

Beperkingen bij detachering
Een no deal zal er ook toe leiden dat niet langer gebruik gemaakt kan worden van de Europese afspraken over werken met gedetacheerde werknemers in de EU. De UK kan daardoor andere regels formuleren en bijvoorbeeld hogere salariseisen stellen. Als keerzijde kunnen EU-lidstaten ten aanzien van de UK-werkgevers alle nationale voorwaarden toepassen die gebruikelijk zijn bij niet-EU-werkgevers.
De Brexit zal grote impact hebben op de arbeidsmarkt, zeker in het geval van een no deal. Dit leidt tot hogere kosten en aanvullende maatregelen. Voor nu is het afwachten of er daadwerkelijk een harde Brexit zal worden doorgevoerd.