ZZP’ers opgelet! Beoordeling (arbeids)overeenkomst gewijzigd
Op 6 november 2020 heeft de Hoge Raad gebroken met een sinds 1998 gehanteerde maatstaf in het arbeidsrecht. Sinds het in 1998 door de Hoge Raad gewezen arrest Groen/Schoevers is de maatstaf voor de beoordeling of sprake is van een arbeidsovereenkomst de zogeheten partijbedoeling. Oftewel: wat was de bedoeling van partijen toen zij de overeenkomst sloten? Natuurlijk was daarnaast ook van belang hoe de feitelijke uitvoering van de overeenkomst eruit zag, bijvoorbeeld of sprake was van een gezagsverhouding of niet.
De Hoge Raad heeft nu een nieuwe uitspraak gedaan, waarin het standpunt van de Advocaat-generaal (A-G) van eerder dit jaar is gevolgd.
De nieuwe maatstaf: de bedoeling van partijen is niet van belang bij de beoordeling of een arbeidsrelatie een arbeidsovereenkomst is. Er moet uitsluitend worden gekeken naar de feitelijke uitvoering van de overeenkomst. Daarnaast is door de A-G ingegaan op de vraag wanneer wel of geen sprake is van een gezagsverhouding. Volgens de A-G is hierbij niet zo zeer van belang of er sprake is van instructiebevoegdheid – waar in het arrest Groen/Schoevers nog wel van uit werd gegaan – maar moet worden gekeken naar de mate waarin de werkzaamheden wezenlijk onderdeel zijn van de bedrijfsvoering.
Er moet meer oog komen voor de economische realiteit en er moet verder worden gekeken dan wat er op papier is gezet. Volgens de A-G zal er bijvoorbeeld al snel sprake zijn van een gezagsverhouding – en dus een arbeidsovereenkomst – als er niet een bepaalde mate van ondernemerschap is.
Hoe de toepassing van dit arrest zich gaat ontwikkelen, is vooralsnog onduidelijk, maar duidelijk is wel dat het vergaande gevolgen kan hebben voor ZZP’ers en freelancers. Momenteel wordt de schijn van een arbeidsovereenkomst voorkomen door onder meer duidelijk vast te leggen dat beide partijen niet beogen een arbeidsovereenkomst aan te gaan. Een bepaling die volgens de Hoge Raad nu dus niet meer relevant is. Ook al wil geen van partijen een arbeidsovereenkomst, kan dit dus wel zomaar het geval zijn.
Het is afwachten hoe dit leerstuk zich verder ontwikkelt, maar door te breken met een jarenlang gehanteerde maatstaf maakt de Hoge Raad nu wel duidelijk: kijk verder dan de tekst van de overeenkomst.
Heb je hier vragen over of wil je je eigen contracten laten toetsen? Neem dan contact op met een van onze juristen via 010 – 241 00 77 of via info@mijnjuristenkantoor.com.